Trẻ ở trong nhà gần như cả ngày, không hoạt động bên ngoài và không tiếp xúc với ánh sáng mặt trời hoặc sinh sống ở xứ lạnh ít ánh nắng… sẽ có nguy cơ thiếu vitamin D. Vậy khi trẻ bị thiếu vitamin D sẽ có biểu hiện như thế nào?

Những trẻ có nguy cơ bị thiếu vitamin

Vitamin D có vai trò vô cùng quan trọng đối với cơ thể của trẻ, đặc biệt là trong giai đoạn phát triển. Bởi nó là chất để hấp thụ canxi và photpho. Nó tác động đến ống thận để tái hấp thụ canxi vào trong xương.

Trẻ bị thiếu vitamin D sẽ gây giảm hấp thụ canxi. Hậu quả là làm giảm canxi trong máu, khiến trẻ bị còi xương, suy dinh dưỡng. Vì vậy, để đề phòng bệnh còi xương cho trẻ, cha mẹ nên cho trẻ tắm nắng hàng ngày.

Các nghiên cứu cho thấy trẻ bị thiếu vitamin D nghiêm trọng là nguyên nhân gây ra các bệnh còi xương (một chứng loãng xương ở trẻ em), chậm phát triển vận động, yếu cơ, đau nhức và là yếu tố nguy cơ gây gãy xương.

Những trẻ thuộc nhóm đối tượng dưới đây sẽ có nguy cơ cao bị thiếu vitamin D

- Ở trong nhà gần như cả ngày, không hoạt động bên ngoài và không tiếp xúc với ánh sáng mặt trời hoặc sinh sống ở xứ lạnh, ít ánh nắng.

- Luôn được che chắn quá kỹ (mặc áo trùm kín người, đội mũ rộng vành, mang tất…) mỗi khi ra ngoài.

- Da sẫm màu.

- Đang mắc một chứng bệnh ảnh hưởng đến chuyển hóa vitamin D thành dạng hoạt động trong cơ thể (ví dụ như bệnh gan, bệnh thận, bệnh celiac) hoặc đang uống một số loại thuốc có thể ảnh hưởng đến tổng hợp vitamin D.

- Bú mẹ suốt một thời gian dài và bản thân cơ thể người mẹ có lượng vitamin D thấp.

- Béo phì.

- Khẩu phần ăn thiếu vitamin D hoặc thiếu chất béo.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

•  
•  
•  
•  

Dấu hiệu trẻ thiếu vitamin D

Trẻ thiếu vitamin D có thể nhận biết qua các dấu hiệu sau:

- Trẻ quấy khóc về đêm, đổ mồ hôi trộm

Khi cơ thể thiếu vitamin D, sự hấp thu và chuyển hóa canxi sẽ bị ảnh hưởng. Một số triệu chứng hạ canxi thường gặp ở trẻ là quấy khóc về đêm, đổ mồ hôi trộm, chậm mọc răng, thóp đóng chậm, rụng tóc vành khăn…

Vitamin D giúp duy trì sức khỏe của xương. Vì thế, khi thiếu hụt vitamin D, trẻ sẽ cảm thấy đau nhức khắp người, thường xuyên khó chịu, quấy khóc.

- Biểu hiện trẻ bị chân vòng kiềng

Tùy theo độ tuổi mà trẻ có các biểu hiện khác nhau: Lồng ngực ức gà hoặc ức lõm, gù vẹo cột sống, chân vòng kiềng… Ngoài ra, trẻ biếng ăn chậm phát triển chiều cao và vận động so với trẻ cùng lứa tuổi.

- Trẻ dễ mắc bệnh, suy giảm hệ miễn dịch

Một trong những vai trò quan trọng của vitamin D là giữ cho hệ thống miễn dịch khỏe mạnh để chống lại virus và vi khuẩn gây bệnh. Khi thiếu vitamin D trẻ dễ bị cảm lạnh hoặc cúm.

Theo một nghiên cứu cho thấy trẻ em ở độ tuổi đến trường được bổ sung 1.200 đơn vị vitamin D mỗi ngày trong mùa đông giúp giảm 40% nguy cơ bị nhiễm cúm A. Các nhà khoa học đã thấy rằng vitamin D giúp cho việc hấp thu những khoáng chất canxi và photpho từ thực phẩm vào cơ thể dễ dàng hơn. Đây là yếu tố rất cần thiết để duy trì sức khỏe của xương.

Vitamin D cũng rất cần thiết cho sức khỏe của răng và còn được coi là một bộ điều biến miễn dịch tiềm ẩn, vì nó giúp ngăn ngừa các bệnh tự miễn như bệnh đa xơ cứng, viêm ruột. Các gen có liên quan đến bệnh tự miễn bị kiểm soát bởi vitamin D. Nếu thiếu vitamin D sẽ có nguy cơ mắc một loạt các bệnh mạn tính như đa xơ cứng, lao và nhiễm trùng theo mùa…

Phòng ngừa tình trạng trẻ bị thiếu vitamin D

Vitamin D được tổng hợp từ tiền chất có sẵn trong da khi có sự tiếp xúc với ánh nắng mặt trời (chiếm 80% nhu cầu cơ thể).

Vì vậy, cần cho trẻ tắm nắng hoặc hoạt động dưới ánh nắng mặt trời 3 - 10 phút mỗi ngày, vào thời điểm có cường độ UVB cao nhất, khi bóng người ngắn hơn chiều cao (9h - 15h). Tuy nhiên, nên cho trẻ phơi nắng trong khoảng thời gian phù hợp để tránh nguy cơ gây ung thư da.

Khi tắm nắng cần tắm trực tiếp (lưu ý che mắt cho trẻ). Nên thay đổi vị trí chiếu nắng mỗi 1 phút (thay phiên giữa ngực và lưng, chân, tay). Không thoa kem chống nắng cho trẻ trong thời gian phơi nắng.

Khi mùa đông không có nắng thì việc bổ sung vitamin D qua thực phẩm được ưu tiên hơn cả. Tuy vitamin D là vi chất dinh dưỡng có thể được tạo ra khi tiếp xúc với ánh sáng mặt trời. Nhưng có tới 50% người trên thế giới không nhận đủ ánh nắng, dẫn tới 40% bị thiếu vitamin D.

Do đó, bên cạnh việc tăng cường cho trẻ tiếp xúc với ánh nắng, cha mẹ cần bổ sung nguồn thực phẩm giàu vitamin D vào thực đơn hàng ngày của trẻ, giúp ngăn ngừa tình trạng thiếu hụt vitamin D.

Ưu tiên các loại cá như: Cá hồi, cá trích, cá mòi… rất giàu vitamin D. Ngoài ra, lòng đỏ trứng giàu vitamin và khoáng chất, một lòng đỏ trứng chứa 37 IU vitamin D. Nấm chứa tới 2.300 IU vitamin D trong mỗi 100 gram. Các sản phẩm từ sữa. Mỗi cốc sữa bò (tương đương 237ml) chứa khoảng 115 - 130 IU vitamin D. Các loại sữa khác như sữa đậu nành, sữa hạt cũng thường được bổ sung loại vitamin này.

Khi trẻ tròn 6 tháng, cho trẻ ăn thức ăn bổ sung với những loại thức ăn giàu vitamin D và canxi (lòng đỏ trứng, sữa, gan, dầu gan cá, tôm, cua, cá, vừng, lạc...), cho thêm 1 - 2 thìa cà phê mỡ hoặc dầu vào bát bột, cháo để tăng khả năng hấp thu Vitamin D. Cho trẻ ăn thêm các loại rau xanh, củ và quả chín.

Vitamin D có vai trò đặc biệt quan trọng. Tuy nhiên, khi nào bổ sung và bổ sung như thế nào cần có ý kiến của bác sĩ, không nên tự ý sử dụng thuốc vì bên cạnh các tác dụng tốt như trên, vitamin D còn có những tác dụng phụ nguy hiểm nếu dùng thuốc không đúng. Khi đó, thuốc có thể gây chứng tăng canxi huyết, tăng canxi niệu, thậm chí có thể là nguyên nhân gây ra các bệnh: Sỏi thận, tăng huyết áp, viêm khớp xương hoặc có thể bị ngộ độc với các biểu hiện mệt mỏi, nhức đầu, nôn, buồn nôn, tiêu chảy...

Khi nghi ngờ trẻ có dấu hiệu thiếu vitamin D, cần đưa trẻ đến gặp bác sĩ để được tư vấn, khám và uống vitamin D bổ sung đúng liều lượng. Bệnh hoàn toàn có thể phòng tránh được với điều kiện khí hậu nhiệt đới của nước ta, do vậy hãy góp phần làm giảm tỷ lệ trẻ còi xương bằng biện pháp tắm nắng rất đơn giản và hiệu quả ngày từ khi trẻ mới sinh ra.